Τέλος στα προκλητικά προνόμια του Κράτους

Επιτέλους,τέλος στα προκλητικά προνόμια που έχει το κράτος και που θεσπίστηκαν εις βάρος των πολιτών.Καταργείται ο προνομιακός τόκος υπερημερίας του 6%.ας Μανδρου

Προνόμια του Δημοσίου που από χρόνια θεσμοθετήθηκαν και λειτούργησαν στη λογική της προάσπισης των οικονομικών του, αλλά και στο πλαίσιο μιας αντίληψης «πως όποιος έχει το μαχαίρι κόβει και το πεπόνι», φαίνεται πως δεν αντέχουν στους σύγχρονους καιρούς ούτε όταν δοκιμάζονται επί των αρχών της ισότητας και της ισονομίας. Ετσι, καταρρέοντας, προκαλούν πρόσθετους πονοκεφάλους στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Ο λόγος για δύο βαρυσήμαντες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που αιφνιδίασαν τους αρμοδίους ευλόγως, εν μέσω οικονομικής κρίσης, καθώς οδηγούν σε οριστική και αμετάκλητη κατάργηση προνομίων του Δημοσίου, προς όφελος των πολιτών.

Η πρώτη αφορούσε το καίριο θέμα, αν για το Δημόσιο μπορεί να ισχύει προνομιακή παραγραφή για τις αξιώσεις των πολιτών -αναδρομικά διετίας δηλαδή- όπως προβλέπει η ελληνική νομοθεσία ή το αντίθετο, που ισχύει για τους ιδιώτες για τους οποίους προβλέπονται για τις μεταξύ τους αξιώσεις αναδρομικά πενταετίας.

Με βάση την αρχή της ισότητας και της ισονομίας, το Δημόσιο, σύμφωνα με την απόφαση, δεν μπορεί να έχει την προνομιακή παραγραφή για τις αξιώσεις των πολιτών του. Η διετής παραγραφή που προβλέπεται από την ελληνική νομοθεσία -είναι βασικά οι διατάξεις του νόμου 2362 του 1995- δεν μπορεί να ισχύει.

Αντιθέτως, το Δημόσιο, όπως και οι ιδιώτες, στις συναλλαγές του θα πρέπει να υπόκειται στην ίδια παραγραφή. Δηλαδή της πενταετίας.

Η δεύτερη απόφαση -και αυτή εξίσου σημαντική- αφορούσε ένα κεφαλαιώδες επίσης θέμα που χρόνια ταλάνιζε την ελληνική δικαιοσύνη, αν δηλαδή, το Δημόσιο θα μπορούσε να πληρώνει για τις οφειλές του τόκο υπερημερίας κατά πολύ μικρότερο σε σχέση με τον τόκο που καταβάλλουν «μεταξύ τους» οι ιδιώτες.

Η ελληνική νομοθεσία μάλιστα προβλέπει τόκο υπερημερίας για το Δημόσιο μόλις 6%, ενώ για τις οφειλές των ιδιωτών τουλάχιστον διπλάσιο.

Η υπόθεση γι’ αυτό το προνόμιο του Δημοσίου που χρόνια απασχολεί τα ελληνικά δικαστήρια -με «εμμονή» της ελληνικής δικαιοσύνης στην προάσπιση του προνομίου του Δημοσίου- έφθασε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Αφορμή, η επιμονή ενός γιατρού που εργαζόταν για χρόνια στο Σισμανόγλειο νοσοκομείο και ήγειρε οικονομικές αξιώσεις κατά του Δημοσίου, καθώς το εν λόγω νοσοκομείο υπάγεται στο ΕΣΥ.

Τις απαιτήσεις του ο γιατρός διεκδίκησε δικαστικά στο τέλος της δεκαετίας του ’90 ζητώντας να του καταβληθούν οφειλόμενοι μισθοί και πρόσθετες προσαυξήσεις εντόκως, με τον τόκο που προβλεπόταν τότε για τις οφειλές μεταξύ ιδιωτών και όχι με 6% που προβλεπόταν -και συνεχίζει και σήμερα να προβλέπεται- για το Δημόσιο.

Τα ελληνικά δικαστήρια που ασχολήθηκαν με το θέμα διχάστηκαν. Αλλα τάχθηκαν υπέρ της συνταγματικότητας του προνομίου για τόκο υπερημερίας 6% για το Δημόσιο και άλλα είχαν αντίθετη άποψη, κρίνοντας πως δεν μπορεί το κράτος να πληρώνει λιγότερα για τόκους και οι πολίτες για αξιώσεις μεταξύ τους πολύ περισσότερα.

Η υπόθεση έφθασε και στον Αρειο Πάγο, ο οποίος τάχθηκε υπέρ της διατήρησης του προνομίου του Δημοσίου για τόκο υπερημερίας της τάξεως του 6%.

Η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου εκδόθηκε στο τέλος του 2006.

Και ενώ έτσι είχαν τα πράγματα, έρχεται η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που καταργεί και αυτό το προνόμιο του Δημοσίου, και μάλιστα διά παντός.

Το σκεπτικό των Ευρωπαίων δικαστών στηρίχθηκε στις αρχές της ισότητας που κατοχυρώνονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Ετσι, έκριναν πως το προνόμιο χαμηλού τόκου υπερημερίας για το Δημόσιο «συνιστά μη αποδεκτή προνομιακή μεταχείριση που οδηγεί σε μείωση των οφειλομένων από το Δημόσιο ποσών προς τους πολίτες».